Dit jaar vierden maar liefst 400 bezoekers onderwijsvernieuwing tijdens het ComeniusFestival! En deze editie was extra speciaal: we vierden het eerste lustrum van het ComeniusNetwerk én de Nederlandse Onderwijspremie - voorheen Hoger Onderwijspremie - werd voor het eerst ook uitgereikt aan mbo-teams.
Boundary crossing for innovation in education
Met de feestelijke klanken van de Moon About band in de oren, een photobooth, tafeltennis en de waanzinnige locatie De Woonindustrie was het al meteen duidelijk dat het ComeniusFestival een feestje ging worden. De sfeer zat er meteen goed in bij de opening: met een daverend applaus ontvangt dagvoorzitter Desiree Hoving bestuurslid Sabine Uijl en kwartiermaker mbo Dimitri van Dillen. Als gevraagd wordt wat de aanwezige onderwijsvernieuwers associëren met "boundary crossing" horen we mooie woorden: kruisbestuiving, identiteit, samenwerken, durf en nieuwsgierigheid... Woorden die we tot uiting zien komen in de dagelijkse praktijk van onderwijsvernieuwers en in het programma van het festival met maar liefst 30 inhoudelijke kennissessies!
Epistemische grenzen over met Birgit Boogaard
Birgit Boogaard, Docent van het Jaar en tevens ComeniusNetwerk bestuurslid, betreedt het podium met een indrukwekkende keynote over epistemic boundaries en safe and brave spaces (veilige leeromgeving). Wat is de relevantie van grenzen overstijgen in het onderwijs? Hoe draag je als docent kennis over, en hoe ga je daar op een veilige en respectvolle manier mee om? Belangrijke vragen die Birgit beantwoordt gebaseerd op haar eigen onderwijspraktijken en onderzoek bij de Kennis, Technologie en Innovatie groep van Wageningen University & Research (WUR). Birgit vertelt de aanwezigen hoe het (vervolg)onderwijs alle stemmen gelijkwaardig kan vertegenwoordigen, bijvoorbeeld door te kijken naar Afrikaanse filosofie en meer recht te doen aan historisch onderdrukte stemmen. Gebaseerd op het werk van de filosoof Mogobe Ramose vertelt Birgit: "een grens is een handeling waarbij iets wordt ingesloten en tegelijkertijd wordt uitgesloten". Hoe overbrug je deze grenzen succesvol? Dit kan bijvoorbeeld via dialogen, luisteren, safe and brave spaces én door middel van kritische zelfreflectie. Birgit sluit af met een minuut stilte, waarin alle aanwezige onderwijsvernieuwers inzichten noteren die zij meenemen om hun eigen onderwijspraktijk safe en brave in te richten.
Top Dutch Solar Racing en transdisciplinaire samenwerking
Na een interessante keynote over kennisgrenzen, betreedt het Top Dutch Solar Racing team uit Groningen het podium. Samen gaan zij in gesprek over de grenzen die zij overstijgen met hun transdisciplinaire samenwerking. Het studententeam wist met een 27-koppig team de krachten van mbo, hbo én wo-studenten te bundelen. Dit allemaal met één gezamenlijk doel: het bouwen van een zonneauto waarmee zij deelnemen aan The Bridgestone World Solar Challenge in Australië. Zij vertellen hoe theorie en praktijk elkaar ondersteunen bij het bouwen van een raceauto die rijdt op zonne-energie. Door middel van open communicatie en wederzijds vertrouwen zetten zij een succesvolle samenwerking neer met een mooi resultaat: de zonneauto is klaar voor de start en vertrekt in augustus naar Australië. Hoe zij dat bereikten? Bijvoorbeeld met hun terugkerende 'Spill the tea' sessies, waarbij teamleden samen met een coach kwetsbare gesprekken voerden. Zij spraken waardering uit, gaven open en eerlijke feedback en bouwden zo aan een comfortabele en open samenwerking. Een voorbeeld dat als inspiratie kan dienen voor iedere (onderwijs)praktijk!
De uitreiking van de Nederlandse Onderwijspremie
Na een feestelijke dag vol inspirerende workshops, TeacherTalks, posterpresentaties van leden en partners en keynotes, was het moment daar: de uitreiking van de Nederlandse Onderwijspremie voor mbo, hbo en wo! De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Robbert Dijkgraaf, reikte de derde, tweede en eerste prijzen uit aan de negen genomineerde teams. "Er gebeuren zo veel mooie dingen in het onderwijs waardoor het een zelfversterkend effect krijgt", vertelt de minister. "Het is belangrijk om in deze veranderende maatschappij vernieuwing in het onderwijs te blijven stimuleren. We denken te veel in grenzen, tussen vakken en instellingen. Alle binnenmuurtjes en verlaagde plafonds moeten eruit". Lachend spreekt Robbert Dijkgraaf het publiek toe, in verwijzing naar de open ruimte waarin alle onderwijsvernieuwers zich bevinden.
Na drie inspirerende gesprekken tussen de minister en de deelnemende teams, is het moment daar. De derde, tweede en eerste prijzen gaan naar:
Uitslag van de mbo-teams:
- Het Talent Atelier – Interdisciplinair onderwijs (Koning Willem I College - 1,2 miljoen euro)
- De Talenthub op Zuid: samen verder bouwen aan de toekomst van onze jongeren (Albeda - 800.000 euro)
- De Zeeuwse praktijkroute: vraaggestuurd en individueel leren (Scalda - 500.000 euro)
Uitslag van de hogeschoolteams:
- Future proof nurses; simulerend naar de verpleegkundige van de toekomst (NHL Stenden - 1,2 miljoen euro)
- Kritisch denken in actie (De Haagse Hogeschool - 800.000 euro)
- Leven Lang Ontwikkelen in zorg en welzijn via praktijkgestuurde deeltijdroutes (Windesheim - 500.000 euro)
Uitslag van de universteitsteams:
- Placemaking: estafette voor stadmakers (Universiteit van Amsterdam - 1,2 miljoen euro)
- Investeren in studentenwelzijn loont! Een proactieve longitudinale leerlijn gericht op welzijn en vitaliteit geeft studenten handvatten hun welzijn duurzaam te vergroten (Radboud Universiteit / RadboudUMC - 800.000 euro)
- FlexSciLabs: Flexibilisering van Praktisch Onderwijs in de Technische Natuurwetenschappen (Universiteit Twente - 500.000 euro)
Lees het hele persbericht op NRO.nl of bekijk het juryrapport.
Een ode aan de onderwijsvernieuwer
Na een feestelijke uitreiking was er nog één verrassing: een rap van artiest Diggy Dex. Een betere ode aan de onderwijsvernieuwer hadden wij niet kunnen bedenken!
Nog meer terugblikken op het ComeniusFestival?
Houd onze pagina 'Terugblik ComeniusFestival 2023' in de gaten voor foto's, handige links en een terugblikvideo.
Uitreiking Nederlandse Onderwijspremie 2023 met minister Robbert Dijkgraaf
Fotografie door Melvin Tas (Frisse Focus)