We eindigen deze serie over trots met een klapper. Het Koning Willem I College won in 2023 als eerste mbo-instelling de hoogste Nederlandse Onderwijspremie met Het Talent Atelier. Bedenkers en kartrekkers Bert Verhoeven en Tara Dielissen hebben daarmee al duizenden studenten van verschillende opleidingen samengebracht om te leren van het werkveld en van elkaar. En ze zijn nog lang niet klaar.

Het gonst van leven

Het Talent Atelier is niet alleen een onderwijsconcept, maar ook een fysieke plek in de diverse locaties van het Koning Willem I College (KW1C). In Den Bosch is het een open ruimte van 600 vierkante meter met hoge plafonds, tafels en stoelen in speelse opstellingen, werkplaatsen met glazen wanden en flitsende technieken, zoals een 3D-printer, een VR-opstelling en een eigen drukkerij. Bert Verhoeven heeft het atelier vier jaar geleden bewust zo ontworpen en ingericht. De ruimte nodigt uit om te bewegen, te maken en te experimenteren. Deze week is het er, tussen twee onderwijsperioden in, rustig. "Dan kunnen we even stofzuigen," grapt Bert, "want volgende week gonst het hier weer van leven. Gemiddeld lopen hier 130 studenten per dag rond. We zien zo’n 500 studenten per onderwijsperiode en zo’n 3000 studenten per jaar." Ook bedrijven en andere onderwijsinstellingen komen er graag een kijkje nemen.

Talenten ontplooien

"Al onze studenten hebben talenten," vertelt Bert na zijn rondleiding. "Goed onderwijs cultiveert die talenten. We moeten jongeren niet opsluiten in een klas waar ze luisteren naar een docent. Natuurlijk heeft klassikaal onderwijs een functie, maar studenten moeten ook veel verschillende ervaringen kunnen opdoen." In Het Talent Atelier valt er meer dan genoeg te ervaren. Studenten van verschillende opleidingen zoeken in kleine groepjes naar een duurzame oplossing voor een echt probleem van een echt bedrijf. Tien weken lang, één dag per week, zijn ze daarmee bezig. Ze ontmoeten de werknemers van het bedrijf, gaan op werkbezoek, verkennen samen verschillende oplossingen en sluiten de onderwijsperiode af met een pitch voor de opdrachtgever. Omdat creativiteit gedijt bij heldere richtlijnen, is er een vaste structuur voor het proces: het ICE-model van afdelingsdirecteur Harry van der Schans. ICE staat voor Innovation, Creativity en Entrepreneurship.

 Juist omdat er zoveel gebeurt in die tien weken, vinden studenten het in het begin hartstikke eng.

Knuffels voor gevluchte kinderen

Een mooi voorbeeld van een opdracht waar studenten mee aan de slag gingen, kwam van een bedrijf dat een bestemming zocht voor een grote partij bedrijfskleding met een verouderd logo. De oorlog in Oekraïne was net uitgebroken en de studenten sloten het project af met een advies om knuffels te maken voor de kinderen die het land waren ontvlucht. "Dat is indrukwekkend," vertelt Bert, "want de studenten hebben veel stappen gezet in dat proces. Ze hebben de toepassingen van textiel onderzocht, ingespeeld op de actualiteit en zich verdiept in vluchtelingen. En dat alles samen met studenten die ze nog niet kenden."

Horizonverbredend onderwijs

"Juist omdat er zoveel gebeurt in die tien weken, vinden studenten het in het begin hartstikke eng," vertelt Bert. "We proberen tot in het extreme hun horizon te verbreden en dat is niet comfortabel voor ze." Hij somt op: "Ze komen ineens in contact met studenten van andere richtingen, met andere interesses en andere opvattingen. Zo kan een verpleegkundige met een meubelmaker, beveiliger, zakelijk dienstverlener en fotograaf aan tafel zitten om een oplossing te zoeken voor een uitdagend vraagstuk van een bedrijf of organisatie. Studenten maken kennis met nieuwe aanpakken en technieken om een probleem op te lossen. Ze leren samenwerken, communiceren en iets van zichzelf laten zien. Daarin leren ze ook zichzelf beter kennen, want er wordt veel gereflecteerd. Niet elke student is na afloop enthousiast, maar toch zie ik dat ze allemaal anders vertrekken dan ze kwamen."

Het is goed als de coach ook zoekende is. Zo hebben docenten en studenten dezelfde uitgangspositie en dat houdt iedereen scherp, wendbaar en creatief. 

Liever onwennig dan geroutineerd

Niet alleen voor studenten is Het Talent Atelier wennen, elke onderwijsperiode zijn er ook vijftien à twintig docenten die - vaak voor het eerst - in de rol van coach studentgroepjes begeleiden. Ook voor hen is het spannend. Ze krijgen vooraf een training van het vaste Talent Atelier-team en worden gedurende de onderwijsperiode ondersteund. Ondanks de ervaring in het vaste team vindt Bert het belangrijk dat er niet teveel routine in het werk sluipt. Regelmatig gooit hij de indeling van Het Talent Atelier helemaal om. "Het is goed als de coach ook zoekende is. Zo hebben docenten en studenten dezelfde uitgangspositie en dat houdt iedereen scherp, wendbaar en creatief."

In het onderwijs ben je verantwoordelijk voor jonge mensen en hun toekomst. Die kan ik toch niet laten vallen? 

Iedereen wil gezien en gehoord worden

Naarmate Het Talent Atelier groeit binnen het KW1C komt die wendbaarheid van pas. Studenten van niveau 1 en 2 hebben nét andere behoeften dan studenten van niveau 3 en 4. Ook op andere locaties met andere studentpopulaties en andere bedrijven in de omgeving vraagt een succesvolle inzet van Het Talent Atelier om maatwerk. Het basisformat blijft steeds hetzelfde, maar het tempo, de instructies en de coaching variëren. Het is voor Bert niet meer dan logisch dat je goed kijkt naar wie je voor je hebt. "Toen ik startte in het onderwijs viel me op dat notoire laatkomers soms meteen werden weggestuurd als ze een les binnenkwamen. Ik stelde juist de vraag: 'Waarom ben je te laat?' Interesse leidt tot begrip en dat is wat elke student en elk mens uiteindelijk wil: gezien en gehoord worden."

Het kostbaarste wat er is

Omdat Het Talent Atelier zowel studenten als docenten uit hun comfortzone haalt, stuit Bert regelmatig op weerstand. Toch heeft hij een rotsvast vertrouwen dat dit de kant is die het onderwijs op moet. "Als we niet bij studenten aansluiten, verliezen we ze voor het onderwijs en voor de samenleving. Dat is een verspilling van kostbaar talent." Hij is een paar jaar verwijderd van zijn pensioen en vastbesloten om in die jaren nog zoveel mogelijk voor het onderwijs te betekenen. "Toen ik nog in de bouw werkte moest ik weleens een lamp van drieduizend euro ophangen. Ik lette goed op dat ik die niet liet stukvallen. In het onderwijs ben je verantwoordelijk voor iets dat vele malen kostbaarder is: jonge mensen en hun toekomst. Die kan ik toch niet laten vallen?"

De Onderwijspremie was een enorme bevestiging. Ik spring niet snel op tafel, maar toen wel! 

Zo hecht als een familie

Op welke momenten voelt Bert zich trots over het werk dat hij met zijn team heeft verzet? "Het ontvangen van de Onderwijspremie was een enorme bevestiging", lacht hij. "Ik spring niet snel op tafel, maar toen wel." Met het vaste team van zes collega’s gingen ze later in het jaar uit eten om het te vieren. "Mensen die verderop aan een tafeltje zaten dachten dat we een familie waren." Ook dat vervulde Bert met trots, omdat het laat zien hoe groot het onderlinge vertrouwen is. En dan zijn er nog de talloze momenten waarop hij studenten in Het Talent Atelier ziet groeien. Na afloop van een editie kwam een jongen naar hem toe die zei: "Ik moet u van mijn moeder bedanken." "Van je moeder?" vroeg Bert verrast. "Ja," antwoordde de jongen, "een paar maanden geleden sprak ik met bijna niemand en nu durf ik te praten in een groepje." Bert is even stil, dan zegt hij: "Dat zijn de parels."

Profiel

Dit portret is onderdeel van de reeks van portretten in de rubriek TROTS.

Klik hier om de andere portretten te bekijken

Maandelijks publiceren we een bijzonder portret op onze LinkedIn met bijpassend beeld. De rubriek is tot stand gekomen met hulp van Anouk Huisman (ComeniusNetwerk), de woordkunsten van portretschrijver Elske van Lonkhuijzen en tot leven gebracht met de illustraties van Bewegend Wild.